Cảm xúc trong tôi ngày trở về thăm ngôi trường cũ. Ngước nhìn đám rêu
xanh đã phủ đầy ở một góc mái lại còn chiếm luôn cả một góc tư của bức
tường ngả màu vàng chanh. Dường như chúng được thần thời gian đưa đến để
ngự trị nơi đây, chứng minh cho dù thời gian có phai nhòe theo năm
tháng thì quang cảnh cổ kính của ngôi trường thân thương vẫn còn.
Nhìn cánh cửa sổ bằng gỗ kêu cót két ngày nào, đến những chiếc bàn nhỏ
đầy nét ghi nguệch ngoạc bằng bút xóa hay những tiếng gió xì xào từng
cơn đung đưa cành phượng vĩ rơi lả tả ngập tràn hoa nắng đỏ tươi trên
hàng ghế đá.
Bức màn hoa xoan tây lấp lánh khơi gợi lại cho tôi cảm giác đâu đó hình
ảnh của những đứa bạn thân cứ mỗi độ Hè về lại thi nhau sưu tầm những
chùm hoa phượng xinh đẹp nhất, tươi thắm nhất cùng ép vào trang vở trắng
làm lưu bút tuổi học trò.
Cứ thế và cứ thế biết bao nhiêu kí ức cứ tập trung đổ dồn lại trong tâm
trí của tôi về mái trường thân yêu, về thầy cô kính mến, về một tình
bạn trong sáng dễ thương. Trong những mảng kí ức đó tôi vẫn còn nhớ về
Lan - cô học trò nghèo hiền lành chất phác trong lớp.
Là một tổ viên ưu tú khó quên mà tôi đã từng quản lý. Học trò thì ai
cũng phải có lúc nghỉ học, đôi khi người ta cũng đi học muộn hay trễ giờ
nhưng với Lan thì không phải vậy.
Nghỉ học có lẽ là thứ hàng xa xỉ mà Lan không hề muốn dùng đến. Cái học
như thấm vào cơ thể của cô bạn thân của tôi. Là một lớp trưởng, tôi
cũng chỉ biết bấy nhiêu về Lan đấy thôi. Nếu như không có cái ngày mà cô
học trò nghèo lôi cái thứ hàng xa xí phẩm với bản thân cô ra dùng trong
nhiều ngày liền. Thế là các bạn lại có dịp bàn ra tán vào về Lan:
- Con Lan! Nó cũng nghỉ học mấy ngày đó, cũng giống người khác thôi.
Rồi mày xem cô chủ nhiệm còn khen nó là siêng năng chăm học nữa hay
không?
Buổi sinh hoạt đầu tuần, cô chủ nhiệm mới thông báo cho chúng tôi biết:
Cha Lan mất và có thể Lan không đi học nữa. Giọng cô như nghẹn lại kể
cho chúng tôi về hoàn cảnh nhà Lan.
Gia cảnh nhà Lan rất nghèo. Cha thì có bệnh trong người, đau nhức
thường xuyên mà vẫn phải tất bật chạy gạo từng bữa. Còn mẹ Lan thì cũng
vất vả mưu sinh ngoài chợ. Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình mình, Lan tận dụng
mỗi buổi tối sau khi tan học về lãnh thêm một phần vé số đi bán rong
khắp nơi, mong san sẻ chút gánh nặng học phí cho cha mẹ.
Tôi thầm nghĩ:
- Hèn chi lúc nào cứ tới giờ ra chơi là tôi lại thấy cô bạn thân gục đầu xuống bàn ngủ một cách ngon lành.
Khi nghe đến cô nói:
- Vì một sự cố tai nạn mà cha Lan đã rời xa bạn ấy vĩnh viễn, mãi mãi Lan gặp cha được nữa.
Tiếng cô vừa dứt, cảm xúc dâng trào mắt đứa nào cũng ngấn lệ rưng rưng.
Thế là cả lớp quyết định sẽ ghé nhà Lan sau buổi họp lớp này.
Sau khi tan học, cả một bầu trời mây đen kéo đầy, mưa cũng bắt đầu lất
phất rồi từ từ chuyển dần sang nặng hạt kèm theo những tia sấm chớp liên
hồi như gào thét, thương cho số phận cô học trò nghèo siêng năng học
giỏi. Đoàn quân xe đạp lớp tôi đi qua hết mấy con hẻm ngoằn ngoèo cũng
tới được nhà Lan. Căn nhà nhỏ lụp xụp, liu xiu nằm cạnh một con kênh đen
ngòm. Chưa đến gần nhà, chúng tôi đã nghe tiếng kêu nức nghẹn của Lan:
- Cha ơi! Cha ơi! Sao cha đi nhanh quá vậy! Cha tỉnh lại đi cha! Cha đừng bỏ con mà đi cha ơi. Con xin cha đó! Cha ơi.
Cánh cửa mở toang, tiếng khóc lớn vọng xa của mẹ con Lan khiến cho căn
nhà đã nhỏ nay dường như còn bó hẹp hơn trước. Chúng tôi đứng bên ngoài
nhìn Lan khóc gương mặt tiều tụy xanh xao, nét mặt phờ phạc vô hồn. Nhìn
Lan khóc chúng tôi không thể kìm nén được cảm xúc của mình thêm được
nữa, những giọt nước mắt cứ chực chờ tuôn ra khóc thương cho cô bạn gầy
còm bé nhỏ. Tội cho Lan rồi đây sẽ ra sao trước con đường đời nhiều
chông gai khó nhọc.
Sau khi chúng tôi dần lấy lại tâm trạng, cả lớp thay phiên nhau thắp
nén hương lên bàn thờ cha Lan, ai cũng vươn tay ôm lấy cô bạn hiền để an
ủi động viên Lan cố vượt qua nỗi đau này, và khuyên cô cố gắng quay trở
lại trường lớp.
Lan tiếp lời trong tiếng nức nghẹn:
- Lan không thể đi học tiếp nữa, Lan sẽ nghĩ học để phụ giúp mẹ lo cho
các em. Bởi mẹ Lan cũng đã già quá rồi. Lan muốn cán đáng mọi việc trong
nhà thay cho mẹ.
Tôi nhớ mãi ngày cả lớp đưa tang cha Lan khi chiếc quan tài từ từ đưa
xuống lòng đất lạnh. Như một cơn lốc Lan lao nhanh về phía quan tài ôm
lấy, Lan gào thét như xé tan cả bầu trời, cảm giác tôi như xé nát tâm
can.
Từ dạo đó cứ mỗi lần lên lớp, tôi lại có một thói quen là hay liếc nhìn
chiếc ghế trống nơi cuối lớp, một góc riêng dành cho Lan - cô bạn mà
tôi không bao giờ quên được trong ký ức học trò của mình.
Thời gian trôi nhanh việc học cuốn hút tôi, khi tôi ghé nhà thăm Lan
thì biết được Lan không còn nơi đó. Giờ đây trở về thăm lớp học cũ, tôi
không tìm thấy chiếc ghế trống năm nào. Và tôi chợt nhớ tới Lan: "Cô bạn
thân giờ đã đi đâu?"